Na podstawie zmian prawnych wprowadzonych ustawą z dnia 09.01.2009 r. o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009 r., Nr 22, poz. 120) przestało funkcjonować do tej pory znane wszystkim pojęcie POBORU. Zostało one zastąpione nazwą KWALIFIKACJI WOJSKOWEJ i zgodnie z ustawą o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązkowe wobec osób, które jej podlegają.
I. Co to jest kwalifikacja wojskowa?
KWALIFIKACJA WOJSKOWA – to zespół czynności przeprowadzonych przez wójta lub burmistrza (prezydenta miasta), powiatową komisję lekarską i wojskowego komendanta uzupełnień w celu ustalenia zdolności osób do czynnej służby wojskowej, wstępnego przeznaczania osób do poszczególnych form powszechnego obowiązku obrony, założenia ewidencji wojskowej oraz rekrutacji do ochotniczych form służby wojskowej.
II. Kiedy i kto przeprowadza kwalifikację wojskową ?
Minister właściwy do spraw wewnętrznych i Minister Obrony Narodowej określają corocznie w drodze rozporządzenia termin kwalifikacji wojskowej, czas trwania oraz roczniki i grupy osób podlegających obowiązkowi stawienia się do kwalifikacji wojskowej.
Kwalifikację wojskową przeprowadzają wojewodowie przy współudziale szefów wojewódzkich sztabów wojskowych, wojskowych komendantów uzupełnień i starostów,
a także wójtów i burmistrzów (prezydentów miast) na podstawie wojewódzkiego planu kwalifikacji wojskowej.
III. Kto podlega kwalifikacji wojskowej?
1) Mężczyźni, którzy w danym roku kalendarzowym kończą dziewiętnaście lat życia, są obowiązani stawić się, w określonym terminie i miejscu, do kwalifikacji wojskowej.
2) Osoby podlegające stawieniu się do kwalifikacji wojskowej, które nie dopełniły tego obowiązku w określonym terminie i miejscu, są obowiązane to uczynić niezwłocznie po ustaniu przeszkody.
3) Kobiety absolwentki szkół medycznych posiadające kwalifikacje przydatne do czynnej służby wojskowej
IV. Zasady wzywania do kwalifikacji wojskowej.
1) Osoby do stawienia się do kwalifikacji wojskowej wzywa wójt lub burmistrz (prezydent miasta) za pomocą wezwań imiennych.
2) Osoby, które z ważnych przyczyn nie mogą stawić się do kwalifikacji wojskowej w wyznaczonym terminie i miejscu, obowiązane są zawiadomić o tym wójta lub burmistrza (prezydenta miasta) właściwego ze względu na miejsce pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad trzy miesiące, dołączając jednocześnie dokumenty potwierdzające przyczyny niestawiennictwa. Brak usprawiedliwienia może być powodem nałożenia grzywny lub przymusowego doprowadzenia młodego człowieka przez policję.
U W A G A !
Nieotrzymanie wezwania imiennego nie zwalnia osób do tego zobowiązanych
od obowiązku stawienia się do kwalifikacji wojskowej ponieważ o miejscu i terminie jej przeprowadzenia na danym terenie informują także rozplakatowane obwieszczenia.
3) Wymagane dokumenty
Osoby wezwane do kwalifikacji wojskowej obowiązane są zgłosić się na wezwanie
w miejscu i terminie określonym w wezwaniu, zabierając ze sobą:
- dowód osobisty lub inny dokument pozwalający na ustalenie tożsamości – w celu okazania go wójtowi lub burmistrzowi (prezydentowi miasta);
- posiadaną dokumentację medyczną – w celu przedstawienia jej powiatowej komisji lekarskiej,
- aktualną fotografię o wymiarach 3 x 4 cm bez nakrycia głowy – w celu przedstawienia wojskowemu komendantowi uzupełnień;
- dokumenty stwierdzające poziom wykształcenia lub pobierania nauki – w celu przedstawienia wojskowemu komendantowi uzupełnień;
V. Przebieg kwalifikacji.
Stawienie się do kwalifikacji wojskowej obejmuje stawienie się przed wójtem lub burmistrzem (prezydentem miasta), powiatową komisją lekarską oraz wojskowym komendantem uzupełnień.
Zakres czynności poszczególnych przedstawicieli powiatowych komisji lekarskich
Czynności wójta, burmistrza (prezydenta miasta) realizowane podczas kwalifikacji wojskowej:
– sprawdzenie tożsamości osób podlegających stawieniu się do kwalifikacji wojskowej.
Czynności należące do powiatowej komisji lekarskiej realizowane podczas kwalifikacji wojskowej:
– ustalenie zdolności do czynnej służby wojskowej osób podlegających stawieniu się
do kwalifikacji wojskowej.
Czynności wojskowego komendanta uzupełnień realizowane podczas kwalifikacji wojskowej:
– wstępne przeznaczenie osób podlegających stawieniu się do kwalifikacji wojskowej
do poszczególnych form powszechnego obowiązku obrony;
– założenie lub aktualizacja ewidencji wojskowej i przetwarzanie danych gromadzonych w tej ewidencji;
– wydanie wojskowych dokumentów osobistych;
– przeniesienie osób podlegających stawieniu się do kwalifikacji wojskowej do rezerwy.
Zdolność do służby wojskowej określone jest kategorią zdrowia :
Kategoria "A"- zdolny do czynnej służby wojskowej, co oznacza zdolność do odbywania lub pełnienia określonego rodzaju czynnej służby wojskowej, o którym mowa w art. 59,
a także zdolność do odbywania służby w obronie cywilnej oraz służby zastępczej;
Kategoria "B" - czasowo niezdolny do czynnej służby wojskowej, co oznacza przemijające upośledzenie ogólnego stanu zdrowia albo ostre lub przewlekłe stany chorobowe, które w okresie do dwudziestu czterech miesięcy od dnia badania rokują odzyskanie zdolności do służby wojskowej, o której mowa w kategorii "A", w czasie pokoju;
Kategoria "D" - niezdolny do czynnej służby wojskowej, o której mowa w opisie kategorii "A", w czasie pokoju;
Kategoria "E" - trwale i całkowicie niezdolny do czynnej służby wojskowej, o której mowa w opisie kategorii "A", w czasie pokoju oraz w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny.
VI. Sankcje karne
W razie niestawienia się do kwalifikacji wojskowej bez uzasadnionej przyczyny, wójt
lub burmistrz (prezydent miasta) z urzędu albo na wniosek przewodniczącego powiatowej komisji lekarskiej lub wojskowego komendanta uzupełnień nakłada na osobę podlegającą kwalifikacji wojskowej grzywnę w celu przymuszenia albo zarządza przymusowe doprowadzenie przez Policję do kwalifikacji wojskowej w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
VII. Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1534 z późn. zmianami).
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Ministra Obrony Narodowej z dnia 23 listopada 2009 r. w sprawie kwalifikacji wojskowej (Dz. U. Nr 202, poz.1566 z późn. zmianami).
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 listopada 2009 r. w sprawie rejestracji osób na potrzeby prowadzenia kwalifikacji wojskowej oraz założenia ewidencji wojskowej (Dz. U. z 2015 r., poz. 991)